علل وقوع حادثه ساختمان پلاسکو در تهران!
ضمن عرض تاسف وقوع حادثه ساختمان پلاسکو در تهران و تسلیت به خانواده های شهدای آتش نشان های فداکار ، این حادثه دلخراش سبب گردید اینجانب بنابه تخصص خود مطالبی را جهت اطلاع هم وطنان بیان نمایم
در بحث حادثه ساختمان پلاسکو تهران باید گفت که عدم رعایت اصول شهرسازی و ضوابط آن یکی از علل این حادثه بود حادثه ای که یکی از دلایل آن فرسوده بودن ساختمان و ارتفاع طبقات که عملا توان ما در مقابله با حریق غیر ممکن گردید. حال با در نظر گرفتن اینکه توسعه عمودی شهرها امروزه به لحاظ رشد جمعیت شهری جزئ لاینفک توسعه شهرها می باشد . بطور مثال اگر گسترش طولی شهر تبریز را چهل کیلومتر در نظر گرفته و میانگین ارتفاع ساختمان ها را سه طبقه در نظر بگیریم در صورت توسعه افقی (مثلا ارتفاع یک طبقه ساختمان ها) را در توسعه شهر مدنظر قرار دهیم باید شاهد رشد طولی تبریز به سه برابر وضع موجود یعنی یکصد و بیست کیلومتر باشیم که عملا کار نسنجیده و غیرممکن می باشد . باقبول اینکه توسعه عمودی شهرها بالاجبار در تمام نقاط دنیا رایج است و شهرهای کشور ما نیز از این امر مستثنا نیستند اما باید گفت توسعه عمودی شهرها یا احداث ساختمانهای مرتفع در شهرهای کشورهای توسعه یافته با توجه به اصول شهرسازی و مهندسی و با در نظر گرفتن تمامی پیشامدهای احتمالی انجام می گیرد و دلیل کم بودن مشکلات نیز دلیل یر این مدعی است اما در شهرهای کشورهای در حال توسعه از جمله شهرهای کشورمان وضعیت متفاوت است با کمال تاسف باید گفت بلند مرتبه سازی در شهرهای کشور ما با کمترین ملاحظات شهرسازی و مهندسی انجام میگیرد بطور مثال علاوه بر مبحث اشرافیت ، نسبت فضای باز به سطح اشغال طبقات و سایر اصول شهرسازی ،حتی بحث مقابله باحریق که یک امر پیش پا افتاده است در نظر گرفته نمیشود جالب است بدانید که در شهرهای ما اجازه ساخت ساختمان های مرتفع داده میشود که سیتم آتش نشانی آن شهر به تکنولوژی و توان مها ر حریق در صورت وقوع حادثه مجهز نمی باشد بطوریکه مشاهده کردیم مهار حریق یک ساختمان آن هم در پایتخت عملا غیر ممکن و فاجعه آمیز شد حال اگر خدای نکرده این اتفاق در سطحی وسیع (مانند زلزله) اتفاق بیافتد چه باید کرد . حال یاید گفت در این امر علاوه بر مسئولان ، شهروندان نیز باید احساس مسئولیت نمایند جهت آگاهی بیشتر بحث فوق را از دو جهت بررسی میکنیم در دیدگاه اول باید بدانیم که هر کاری به متخصص آن کار سپرده شود در این راستا من بارها سر کلاس درس خدمت دانشجویان عزیز عرض کرده ام که کارشما بسیار سخت و حیاتی می باشد بطوریکه در قیاس بایک پزشگ باید بدانید که اگر یک پزشگ اشتباه کند جان یک مریض یا چند نفر به خطر می افتد اما اگر یک شهرساز خطا کند جان مردمان یک شهر به خطر می افتد پس باید گفت اداره امور شهرها باید به متخصصین شهری سپرده شود لذا در این باره بابد به جایگاهی برسیم که اگر پیشنهاد مدیریت شهر یا هر مدیریتی که به ما داده شود در صورت نداشتن تخصص با کمال افتخار بگوییم که من تخصص لازم را ندارم چرا که تخصص یک شبه دست یافتنی نیست بلکه سالها و حتی جندین دهه تحصیل و تجربه است که انسان را متخصص میکند واجازه دهیم جامعه در ابعاد مختلف به دست متخصصان مربوطه اداره شود .
اما در دیدگاه دوم باید گفت که عامه شهروندان جامعه نیز در انتخاب هایشان به بحث تخصص دقت لازم داشته باشند در صورتیکه این دو اصل رعایت گردد و ما کار را به افراد کاردان بسپاریم مطمئن باشید که حوادث این چنینی کمتر اتفاق خواهد افتاد ودر صورت وقوع نیز ما شهروندان مقصر نیستیم چون انتخاب مان را درست انجام داده ایم به امید انکه در تمام مراحل اولویت انتخاب ما تخصص باشد.
دکتر بشیر بیک بابایی شهرساز و استاد دانشگاه
